انزال زودرس( Premature ejaculation ) یکی از اختلالات و مشکلات جنسی شایع در مردان است. شکایت عمده قریب به ۳۵ تا ۴۰ درصد مردانی که به علت اختلالات جنسی معالجه می شوند انزال زودرس است و شایعترین اختلال جنسی مردان زیر ۴۰ سال میباشد.
تعاریف مختلفی از «انزال زودرس » شده است. همۀ این تعاریف بر این نکته توافق نظر دارند که لفظ انزال زودرس به حالتی اطلاق می شود که اولا” «فاصله زمانی از دخول تا انزال کوتاه باشد و انزال قبل یا در فاصلۀ کوتاهی پس از دخول رخ دهد»، ثانیا “«فرد کنترلی بر روی انزال خود نداشته باشد» و ثالثا “«این حالت موجب فشار روحی و روانی در فرد مبتلا یا همسر وی یا هر دو شده باشد» .
در مورد شرط اول یعنی کوتاه بودن” فاصله زمانی دخول تا انزال“باید زمان طبیعی رسیدن به ارگاسم در مرد را دانست. در یکی از معتبرترین مطالعات که توسط پروفسور والدینگر (یکی از صاحبنظران این رشته) انجام شده متوسط فاصله زمانی دخول تا انزال در جمعیت مردان مورد مطالعه ۴/۵ دقیقه بوده و پروفسور والدینگر بر اساس همین مطالعه با بررسی منحنی زنگوله ای زمان انزال در جمعیت مردان مورد مطالعه، به این نتیجه رسیده که حداقل طبیعی “فاصله زمانی دخول تا انزال” یک دقیقه است و در اکثر مراجع نیز اگر انزال در کمتر از یک دقیقه از شروع نزدیکی رخ دهد آن را «انزال زودرس» تلقی می کنند و برخی نیز زمان کمتر از دو دقیقه را غیرطبیعی و زودرس می دانند.
انجمن روانپزشکی امریکا هیچ چارچوب زمانی خاص برای تعریف این اختلال ذکر نکرده است و ملاک های تشخیصی زیر را مطرح کرده است:
۱- فرد به طور مداوم یا تکرارشونده با حداقل تحریک جنسی قبل، ضمن یا بلافاصله بعد از دخول و پیش از زمان دلخواهش انزال میکند. بالینگر باید عواملی نظیر سن، تازگی شریک جنسی یا موقعیت و دفعات اخیر فعالیت جنسی را در نظر بگیرد
۲-اختلال سبب ناراحتی عمده فرد یا مشکلات بین فردی می شود
۳- انزال زودرس منحصرا ناشی از اثرات مستقیم یک ماده( مانند ترک مواد افیونی) یا عوامل عضوی نیست
۴-انواع سراسر زندگی/اکتسابی….فراگیر/موقعیتی….ناشی از عوامل روانشناختی/عوامل مرکب….دارد
اما سازمان بهداشت جهانی ملاک های زیر را مطرح کرده است:
۱- شخص قادر نیست انزال را آنقدر به تاخیر بیاندازد که از عشقبازی لذت ببرد و این حالت به یکی از دو شکل زیر بروز میکند:
– انزال قبل از نزدیکی یا در آغاز آن روی میدهد( اگر محدوده زمانی لازم باشد ظرف ۱۵ ثانیه از شروع علائم)
– قبل از آنکه نعوظ به حدی برسد که مقاربت امکان پذیر شود انزال روی می دهد
۲- این اختلال ناشی از خودداری طولانی از نزدیکی جنسی نیست
۳- ملاک های کلی کژکاری جنسی وجود داشته باشد:
– فرد قادر نیست در رابطه جنسی دلخواهش شرکت کند
– کژکاری مکرر رخ می دهد ولی ممکن است در مواقعی وجود نداشته باشد
– کژکاری حداقل ۶ ماه طول کشیده باشد
– کژکاری را نمیتوان به سایر اختلالات روانی یا جسمانی یا دارویی نسبت داد
همچنان که مشاهده میکنیم سازمان بهداشت جهانی برخلاف انجمن روانپزشکی آمریکا ملاک زمان و طول مدت اختلال رو هم لحاظ کرده است.
انجمن بین المللی سکچوال مدیسن در ماه اکتبر سال۲۰۰۷ خود ، آخرین و جدید ترین تعریف زود انزالی را به جامعه علمی ارائه داد . به ادعای این انجمن ، انزال ظرف مدت یک دقیقه و یا کمتر در طی فرایند رابطه جنسی واژینال و ناتوانی در به تعویق انداختن آن که ناخشنودی شریک جنسی را به دنبال داشته باشد مشکل زود انزالی قلمداد میگردد .
تعریف انزال زودرس توسط انجمن بین المللی طب جنسی (ISSM):
بر اساس این تعریف انزال زودرس سه جزء دارد:
انزالی که همیشه یا تقریبا همیشه قبل از دخول یا طی حدود یک دقیقه بعد از ورود آلت تناسلی به داخل مهبل رخ می دهد.
ناتوانی در به تاخیر انداختن انزال در همه یا تقریبا همه موارد ورود آلت تناسلی به داخل مهبل.
پی آمدهای فردی منفی مانند پریشانی، رنجش، نا امیدی، و/یا پرهیز در صمیمیت در روابط جنسی.
تعریف انجمن ارولوژی آمریکا (AUA):
وقوع انزال زودتر از زمانی که مطلوب فرد می باشد، انزال قبل یا مدت کوتاهی بعد از دخول، با عث ایجاد پریشانی در فرد یا هردو نفر شود.
تعریف انجمن ارولوژی اروپا (EAU):
ناتوانی در کنترل انزال به مدت کافی قبل از دخول در مهبل
تعریف آقایان مسترز و جانسون:
ناتوانی در کنترل انزال به مدت کافی در طول مقاربت، ناتوانی در ارضای شریک جنسی در حداقل ۵۰% موارد مقاربت ها
پزشک در هنگام بررسی کسی که با شکایت از زودرس بودن انزال مراجعه کرده باید به این نکته توجه داشته باشد که شاید انتظارات بیمار اشتباه باشد.همانطور که گفته شد متوسط رسیدن به ارگاسم(انزال) در مردان طبیعی ۴/۵ دقیقه است و اگر بیش از یک دقیقه باشد طبیعی است ولی در خانمها متوسط زمان رسیدن به ارگاسم به طور طبیعی بسیار بیش از این(۱۴تا ۲۰ دقیقه) است.بنا براین انتظار اینکه یک زوج پس از شروع نزدیکی ، همزمان به ارگاسم برسند انتظاری اشتباه است.یعنی در برخی از موارد ، مرد با آن که از نظر زمان رسیدن به ارگاسم طبیعی است چون انتظار دارد همزمان با همسرش به ارگاسم برسد و اینچنین نمی شود با تصور اینکه انزالش زودرس است مراجعه می کند در حالی که انتظار او اشتباه است.از آنجاییکه زمان استاندارد انزال بسته به نظر و رضایت افراد از رابطه زناشوییشان از هر زوج تا زوج دیگر متفاوت است پیشنهاد شده که اگر در ۵۰ درصد یا بیشتر موارد ارتباط زناشویی انزال زمانی اتفاق افتاد که فرد و یا همسرش راضی نبودند (البته باید انتظارات، واقعگرایانه باشند )یعنی فرد مشکوک به این اختلال هست و میتوان وی را مورد تشخیص و درمان قرار داد.این تعریفی است که مورد تایید اکثر متخصصان مسایل جنسی یا سکسولوژی است. بطور مثال اگر مردی در عرض ۴ دقیقه ارضا می شود و شریک جنسی او در عرض ۵ دقیقه یعنی فرد دچار انزال زود رس است ولی اگر مردی در عرض مثلا ۵ دقیقه ارضا میشود و شریک جنسی او در عرض ۴ دقیقه، مورد را مربوط به انزال زودرس نمیدانند.
لازم به ذکر است که حضور سه فاکتور زمان ، ناتوانی درتعویق و واکنش منفی شریک جنسی ، سه شرط اساسی در تعریف و تشخیص زود انزالی به شمار میرود و مهم در این زمینه احساس رضایت دو طرف پس از پایان نزدیکی است بعضی از افراد با آن که طبیعی هستند انتظارات غیرطبیعی از نظر طول زمان نزدیکی دارند.
انواع انزال زودرس:
مادام العمر: انزال زورد رسی که در همه یا تقریبا همه موارد مقاربت رخ دهد، با همه یا تقریبا همه شرکای جنسی، در اکثر موارد کمتر از یک دقیقه باشد، در تمام طول عمر ثابت باشد.
اکتسابی: انزال سریع که گاهی اوقات رخ دهد، قبل از وقوع انزال زودرس فرد انزال نرمال داشته باشد، اغلب منشا مشکل مشخص باشد (منشا جسمی یا روانی باشد)
تغییرات طبیعی: انزال سریع که نا منظم و ناپایدار باشد
دلایل عمده ایجاد انزال زود رس در مردان :
۱ – عوامل روانی بازدارنده ( عواملی مانند اضطراب در حین عمل زناشویی ، احساس گناه یا افسرده گی میتوانند موجب انزال زود رس شوند )
۲- فاصله زیاد بین روابط جنسی ( وقتی که احساسات جنسی بین زوجین متراکم میشود ، معمولا کنترل یک باره آنها سخت میشود و منجر به انزال زود رس میشود.اضطراب نسبت به رابطه جنسی، ازدواج پراسترس، انتظار غیر واقعی از سکس ، کمال گرایی، حساسیت بیش از حد بین فردی، تاریخچه تعارض کودک والد، احساس گناه ، ترس ناخوداگاه از مهبل و …. همچنین شرطی شدن منفی فرهنگی مثلا مردانی که اکثر روابط جنسی اولیه شان با افراد روسپی بوده که مصرانه خواهان تمام شدن هرچه سریعتر عمل جنسی بوده اند یا روابط جنسی در مکانهایی بوده که امکان دیده شدن و رسوایی وجود داشته مثل صندلی عقب اتومبیل یا خانه والدین و … )
۳– تجربه جنسی کم ( بیشتر افراد در اوایل زندگی زناشویی دچار این مشکل میشوند و به مرور زمان با تجربه بیشتر مشکل انزال زودرس رفع میگردد )
……………………………………………………………………………………….
تقیسم بندی مردان مبتلا به انزال زودرس از لحاظ فیزیولوژیک روانشناختی
……………………………………………………………………………………….
۱-مردهایی که بدلیل کوتاه تر بودن زمان نهفتگی عصبی رفلکس بولبوکاورنوس مستعد اوج لذت جنسی سریعی هستند( اکثرا مستعد انزال زودرس سراسر عمر هستند و در این زیرگروه بیشتر درمان دارویی موثرتر است تا درمان روانشناختی )
۲-افزایش حساسیت آلت تناسلی به ایمپالسهای حسی( مبدع این نظریه دکتر شاپیرو بود و انواع درمانهای موضعی مثل کرم و اسپری بر اساس این نظریه تولید شد ولی مطالعات جدیدتر تا حدود زیادی این نظریه رو رد کرده اند)
۳-انزال زودرس در اثر اختلالاتی در حساسیت یا تعداد گیرنده های سروتونینی در مغز ایجاد میشود(پروفسور والدینگر ذکر میکند این ترکیب گیرنده ها و در نتیجه انزال زودرس به صورت ارثی به نسلهای بعد نیز منتقل شود همانطور که سایر اختلالات مرتبط با نروترانسمیتر سروتونین (مانند افسردگی ) نیز جنبه ژنتیکی و ارثی دارند و این یافته با کشف اثرات درمانی مهار کننده های باز جذب سروتونین بر روی انزال زودرس روز به روز تقویت می شود)
۴-شرطی شدن رفتاری یا روانی( اضطراب نسبت به رابطه جنسی، ازدواج پراسترس، انتظار غیر واقعی از سکس ، کمال گرایی، حساسیت بیش از حد بین فردی، تاریخچه تعارض کودک والد، احساس گناه ، ترس ناخوداگاه از مهبل و …. همچنین شرطی شدن منفی فرهنگی مثلا مردانی که اکثر روابط جنسی اولیه شان با افراد روسپی بوده که مصرانه خواهان تمام شدن هرچه سریعتر عمل جنسی بوده اند یا روابط جنسی در مکانهایی بوده که امکان دیده شدن و رسوایی وجود داشته مثل صندلی عقب اتومبیل یا خانه والدین و …)
اکثر موارد زود انزالی فاقد عامل یا دلیل خاص است. در برخی موارد، زود انزالی ممکن است به خاطر عوامل پزشکی مثل مشکلات هورمونی، آسیبهای جسمی و یا عوارض جانبی بعضی داروها باشد.
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
درمان( حتما باید زیر نظر روانپزشک و روانشناس خبره انجام شود و بهیچ وجه درمان خودسرانه مجاز نمی باشد)
۱–درمان های موضعی :یکی از روشهای درمان انزال زودرساستفاده از کرم های بیحس کننده مانند ژل لیدوکابین ۲% و اسپری های بیحس کننده است.
به یاد داشته باشید که قبل از آغاز فعالیت زناشویی، موضع را با صابون شستشو دهید تا از بیحسی بیشتر آلت جلوگیری شود.همچنین شستشو قبل مقاربت باعث میشود از بی حسی مهبل زن و خشک شدن واژن جلوگیری کند. در ضمن گاهی با این روش حساسیت به لیدوکایین و مشتقات آن در روی آلت تناسلی ایجاد می شود. متاسفانه از این روش به صورت خودسرانه و بسیار معمول استفاده شده که عوارض زیادی را در پی دارد. استفاده از بیحسکنندههای موضعی، در آخرین مرحله از درمان افراد مبتلا به انزال زودرس قرار دارد و به هیچوجه نباید در ابتدای کار از آن استفاده کرد. استفاده از روشهای موضعی باید با تشخیص و صلاحدید پزشک و براساس سیر درمان و بهبودی باشد.
۲– درمان های دارویی: دارو های مهار کننده بازجذب سرتونین و ضد افسردگی در درمان انزال زود رس موثر اند
۳–درمان های رفتاری:این نوع درمان انزال زودرس از موثر ترین و سالم و بدون عارضه ترین نوع درمانها میباشند و بر طبق آنها فرد به جای استفاده از دارو یا مواد مصنوعی با استفاده از روش های آموزشی رفتاری ، سعی میکند که رفتار و احساسات خود را کنترل کند ( در بیشتر مواقع این روشها اولین پیشنهاد برای درمان میباشند ) ، این روشهای درمان انزال زودرس به هفت بخش تقسیم میشوند که شامل :
تکنیک شروع – ایست( Stop-start):این روش درمان انزال زودرس( مبدع آن جیمز سمانز بوده است) شامل یادگیری،تشخیص و کنترل احساسات و رفتارهایی است که منجر میشود فرد به اوج نقطه لذت برسد و انزال صورت گیرد ، این روش نیاز به اراده و تمرین زیاد دارد ، اما از جمله موثرترین روشهای درمانی است که تاکنون برای درمان انزال زود رس شناخته شده است ، بر طبق آن فرد در ابتدا توسط خود یا شریکش ، تحریک میشود و هر بار که به نزدیکی نقطه اوج لذت میرسند ، عمل تحریک را متوقف و بعد از چند لحظه که احساسات فروکش کرد ، دوباره اقدام مینمایند ، بعد از چند روز تمرین اولیه ، عمل زناشویی به روشی که مرد در زیر و زن در بالا قرار میگیرد عمل تکرار میشود به این صورت که مرد در زمان نزدیک شدن به اوج نقطه لذت با آگاه کردن زن که در اینجا کنترل عمل زناشویی را در دست گرفته ، او را باخبر میسازد تا رابطه را کنترل کند ، بر طبق این روش که از جمله بهترین روشهای درمانی است ، فرد بعد از چندین هفته تمرین و ممارست ، به مرحله ای میرسد که کنترل رابطه جنسی برایش شرطی میشود و میتواند با کنترل احساسات خود ، هم زمان رابطه اش را زیاد کند و هم شریکش را ارضاء کند . ( کلیه اصول این روش بر پایه تحریک و توقف قبل از نقطه اوج لذت میباشد ، لذا از جمله بهترین روشها برای افزایش مهارت محسوب میشود )
این روش با انجام خودارضایی تا نزدیک ارگاسم و قطع آن قبل انزال و تکرار مکرر آن هم قابل انجام است
تکنیک فشار(Squeeze technigue) : بر طبق این روش درمان ( که مبدع آن دو ماسترز و جانسون بوده اند) انزال زودرس با فشار دادن دردناک انتها یا سر آلت تناسلی در ناحیه ستیغ کرونال آلت با دو انگشت نشانه و شست قبل از انزال بمدت چندین ثانیه، از انزال جلوگیری میشود که دلیل جلوگیری کردن آن این است که با فشار آوردن به این نقاط فشار خون در این نقاط کم میشود و درنتیجه نعوظ یا ارکیسون کم میشود.این تمرین چندین بار تکرار می شود تا اینکه آستانه احساس انزال بالا برود و فرد خودآکاهی جنسی و اعتماد بنفس نسبت به عملکرد جنسی پیدا کند. حتما باید توسط روانپزشک یا روانشناس کارکرده در این زمینه آموزش داده شود تا اثربخشی خود را نشان دهد
پوزسیون خوب هنگام مقاربت و تغییرمرتب حرکات ریتمیک حین رابطه جنسی:روش های معمول ( مرد در بالا ) کمک خیلی زیادی به درمان انزال زود رس نمیکند . روشهایی که در آن مرد به پشت خوابیده و زن در رو یا پهلو به پهلو از جمله بهترین روشها برای درمان انزال زودرس میباشند.
تعدد مقاربت : زیاد کردن تعداد عمل زناشویی در طول هفته و روز میتواند به در مان انزال زودرس کمک کند به طوریکه اگر هفته ای دو بار عمل زناشویی دارید و آن را تبدیل به هفته ای ۴ الی ۶ بار برسانید ، بعد از چند هفته مشکل زود انزالیتان تا حدودی رفع میشود .
استفاده از کاندوم :یکی دیگر از روشهای درمان انزال زودرس استفاده از کاندوم است، استفاده از کاندوم و بخصوص از نوع بیحس کننده آن که در بازار به فروانی موجود است ، میتواند به دلیل کمتر کردن میزان تماس آلت مردانه ، باعث رفع زود انزالی شود .
فشردن پرینه : پرینه حد فاصله بین بیضه و مقعد است و اگر در این قسمت، نقطه مربوطه درست شناسایی و فشار داده شود در کنترل انزال موثر است
تمرین کگل (kegel exercises): که بیشتر در اختلال نعوظ موثر است تا انزال زودرس و در قسمت آموزش مسایل علمی فرهنگی سایت تمرینات کگل توضیح داده شده است.
۴ – درمان های روانی – عاطفی : یکی از بهترین ها و موثرترین روشها برای درمان انزال زود رس و افزایش لذت در روابط زناشویی ، جایگزینی عشق بازی در عمل زناشویی است ، بدیهی است که در زمانیکه عشق بازی در رابطه جنسی برقرار باشد و دو طرف در حال عشق بازی بایکدیگر اند،دیگر زود انزالی معنی خود را از دست میدهد ! کارهایی مثل نوازش ، تحریک کلامی و بدنی زن قبل از دخول و کارهایی مانند توجه و دادن احساس قدرت به مرد در رابطه،میتوانند به این مهم کمک کنند . ( به طور خلاصه اگر زن و مرد در هنگام عمل زناشویی مشغول عشق بازی باشند به دلیل اینکه رضایت جنسی هر دو طرف ایجاد میشود ، معنای استرس روانی فیزیکی زود انزالی ر که به زوجین وارد میشود، کاهش میدهد)
۵–درمان های سنتی و گیاهی:یکی دیگر از روشهای درمان انزال زودرس درمان های سنتی و گیاهی است.دمکرده گل شقایق و دارچین و همچنین سیاه دانه و پخته سنجد در روغن زیتون باعث دیر انزالی یا به اصطلاح سفتی کمر میشود ، همچنین مالیدن حنا هم در بعضی از متون قدیمی آمده شده ( صحت علمی روشهای فوق تایید نشده و بیشتر تجربی اند تا علمی ) وصرفا جهت آگاهی از طب سنتی ذکر شده اند و بدون مجوز متخصصین طب سنتی به هیچ وجه نباید تجویز خودسرانه گردند.
نکته بسیار مهم
در این سالهای کار بعنوان درمانگر اختلالات جنسی، تعداد زیادی از مردان دچار اعتیاد به مواد مخدر یا مصرف ترامادول به مطب من مراجعه کرده اند که از این مواد و داروها برای اولین بار جهت درمان خودسرانه انزال زودرس یا به اصطلاح خودشان برای ” سفتی کمر” استفاده کرده اند و در دام اعتیاد خانمانسوزی افتاده اند. درمان انزال زودرس با داروهای موثر و بی عارضه و یادگیری چند تکنیک براحتی انجام پذیر می باشد. لطفا حتما به روانپزشک حاذق مراجعه کنید و از این رفتارهای پرخطر دوری نمایید.