ترشحات واژن در خانمها شامل یکسری باکتری های مفید است که برای حفظ سلامت آن ضروری و بسیار لازم هستند . در مواردی وجود دارد یک ترشحات بوی نا مطبوع داشته و سبب ناراحتی فرد و زوج او می شود .توصیه های زیر شما را درکاهش و رفع بوی نا مطبوع دستگاه تناسلی کمک می کند.محیط دستگاه تناسلی در زن و مرد از مناطقی اسات که اگر به نظافت آن توجه نشود باعث بروز آلودگی شدید و حتی بیماریهای گسترده می شود .
لکوره خود یک بیماری نیست بلکه تظاهری از تخمک گذاری یا یک بیماری موضعی یا سیستمیک هست .
در هر سنی ممکن است دیده شود و تقریبا کلیه زنان را در دوره ای از عمر مبتلا می کند . شایعترین علت آن عقونت قسمت تحتانی اعضای تناسلی است . علل دیگر عبارتند از التهاب ، تحریک استروژنی ، تحریک روحی ، تومورها و محرومیت استروژنی .
ترشحات لکوره معمولا به علت وجود سلولهای کنده شده از مخاط یا سلول های شرکت کننده در التهاب سفید رنگ است .
وجود مقدار کمی ترشح موکوس واژنی به طور ثابت امری کاملا طبیعی است اما در صورتی که مقدار ترشح زیاد و موجب آلوده کردن لباس گردد یا همراه با درد و ناراحتی باشد صورتی غیر طبیعی پیدا می کند .
در بانوان غدد داخل واژن و دهانه رحم به طور مداوم مقدار کمی مایع ترشح می کنند. این مکانیسم کمک به سلامت و پاک شدن مجرای تناسلی می کند. این ترشحات اکثراً بیرنگ و یا حداکثر شیری کم رنگ و بدون بو هستند، ولیکن بسته به سیکل ماهیانه در خانم ها رنگ و غلظت آن تغییر پذیر است. به طوریکه در زمان تخمک گذاری، حاملگی،شیر دادن و نزدیکی جنسی مقدار این ترشحات بیشتر می شود . بنابراین با توجه به نکات ذکر شده باید توجه داشت که افزایش ترشحات واژن در زنان در بسیاری موارد طبیعی است، به ویژه اینکه ترشحات باعث مرطوب شدن مجرای تناسلی زنان می شود،که این خود کمک بسیار در پیشگیری از بیماری گوناگون در این ناحیه می کند.
ترشح از واژن، علامت شایعی است. فرد گرفتار ممکن است مدتی تحمل کند و نگرانی ناشی از این که آیا به بیماری مقاربتی مبتلا شده یا نه را به جان بخرد؛ یا اینکه ممکن است همین نگرانی باعث مراجعه به این پزشک و آن پزشک و حتی متخصص زنان یا متخصص ارولوژی شود. آیا هر نوع ترشح واژن نشانه بیماری است؟ چه موقع باید نگران بود؟ این ترشحات با چه مکانیسمی ایجاد میشوند؟ مقاله زیر به این پرسشها پاسخ میدهد. اول از همه باید دانست که ترشحات واژن دو نوعند.
ترشحات طبیعی (فیزیولوژیک) و ترشحات غیر طبیعی که نیاز به درمان دارند. اما کدام ترشحات طبیعی هستند و کدام غیرطبیعی؟
هر خانمی کیفیت طبیعی ترشحات خود را میداند و در واقع میداند که چه ترشحاتی در وی قابل قبول است و کدام ترشحات بیش از حد طبیعی است. اما نکته اینجاست که کیفیت و کمیت ترشحات واژن در هر زن در طول زمان و حتی در طول یک دوره ماهانه میتواند تغییر کند؛ مثلاً ترشحات قبل از بلوغ با ترشحات دوران بارداری و ترشحات پس از یائسگی متفاوت است. به همین ترتیب، هورمونها تاثیر مهمی روی ترشحات واژن دارند و در نتیجه بارداری یا مصرف قرصهای ضدبارداری ترشحات واژن را تغییر میدهد. در طول قاعدگی و دوره پس از زایمان هم کیفیت یا میزان ترشحات ممکن است تغییر کند. حتی عواملی مثل ورود منی به داخل واژن یا عادات مربوط به بهداشت فردی هم روی این ترشحات موِثر است.
ترشح زیاد تر از معمول ، ممکن است با بوی بدن توام شود و آن را افزایش دهد که در این حالت استحمام زیاد و خشک کردن اعضای تناسلی کافی است اما در صورتی که بوی زننده داشته باشد حاکی از عفونت واژن است.
این ترشحات با درد یا بدون درد و ناراحتی ممکن است با خارش همراه باشد که معمولا هنگام آلوده شدن مدخل واژن به ادرار عارض می شود . نواحی تناسلی بیمار ممکن است دچار حالت تحریک و التهاب با شد به علاوه گاه پروکتیت و درد به هنگام نزدیکی وجود دارد . در بعضی حالات هم علامت خاصی به جز ترشح وجود ندارد .
در افرادی که دارای این مشکل می باشند آزمایش خون ممکن است شواهدی از وجود عفونت خفیف بدن را نشان دهد . تهیه فورتی میکروسکپی از ترشحات واژن و آزمایش سلول شناسی آن برای کلیه زنان بالاتر از ۲۵ سال و در مواردی که احتمال وجود سرطان در کار باشد ، ضروری است .
لکوره در صورتی که با تست سرولوژیک مثبت همراه باشد ممکن است مربوط به سفلیس باشد .
واژینیت چیست ؟
به عفونت دستگاه تناسلی زنان که در اثر باکتری یا عوامل بیماری زا می باشد گفته می شود.
پیش گیری از واژینیت :
در هنگام مقاربت باید مرد از واسائل پیشگیری و حفاظتی استفاده کند تا از عقونت جلوگیری به عمل آید . همچنین تجویز آنتی بیوتیک بمدت طولانی مدت ممکن باعث رشد قارچ کاندیدا و واژینیز ناشی از آن شود.
راه های درمانی :
الف – درمان های اختصاصی : عفونت با داروهای که در زیر نام برده شده اند درمان می شود ، هرگاه مقاومت میکربی عارض شود یا بیمار به دارو حساسیت نشان دهد بلافاصله باید دارو قطع شود و داروی دیگری جانشین آن نمود .
– واژینیت ناشی از تریکوموناواژینالیس :
این نوع عفونت توسط یک انگل میکروسکوپی بوجود می آید که علائم آن غالباً بلافاصله بعد از شروع خونریزی قاعدگی به اوج خود می رسد .دوره کمون تقریباً ۲۰ روز می باشد و علائم بصورت ترشحات کف آلود و فراوان و درد و تحریک موضعی می باشد . سوزش ادرار و مقاربت دردناک و درد مبهم قسمت تحتانی شکم ممکن است وجود داشته باشد و گاهی اوقات ، خارش شایعترین علامت موضعی در این بیماران می باشد و ترشح فراوان و کف آلود به رنگ سفید مایل به زرد تا سبز دیده می شود .قبل از درمان باید یک پاپ اسمیر ( تست ترشحات دهانه رحم ) انجام گیرد و سپس براساس جواب پاپ اسمیر و تائید تشخیص توسط پزشک و یا ماما ، درمان انجام گیرد .
مترونیدازول به مقدار ۲۵۰ میلی گرم ۳ بار در روز به مدت یک هفته تجویز می شود .
درمان با دوز بالا به مدت ۵-۳ روز، تجویز همزمان مترونیدازول خوراکی و مهبلی و تزریق وریدی مترونیدازول می باشد .اگر علائم بیماری بعد از درمان باقی بمانند، توصیه می شود که مجدداً به پزشک معالج خود مراجعه شود .تمام شرکای جنسی، حتی اگر بدون علامت باشند باید درمان گردند، چرا که بسیاری از زنان از شریک جنسی درمان نشده خود مجدداً آلوده می شوند. به زوجین توصیه می شود که تا پایان دوره درمان و از بین رفتن علائم ، از نزدیکی جنسی خودداری کنند .
در سه ماهه اول بارداری مصرف مترونیدازول توصیه نمی شود ، در این حالت می توان از کلوتریمازول موضعی استفاده نمود .
درمان در زنان غیر باردار : آزیترومایسین ۱ گرم از طریق دهانی در یک روز و یا داکسی سیکلین ۱۰۰ میلی گرم ۲ بار در روز به مدت ۷ روز و یا اریترومایسین اتیل ساکسینات ۸۰۰میلی گرم ۴ بار در روز به مدت ۷ روز .
– واژینیت ناشی از کاندیدا البیکانس :
تجویز داروهای ضد بارداری را باید متوقف نمود و به جای آن موقتا از کاندوم استفاده کرد.
شیاف های واژنی ۱۰۰ میلی گرمی Clotrimazole یا کرم های ۲% Miconazole هر شب موقع خواب به مدت یک هفته بسییار موثر است .
– واژینیت ناشی از کورینی باکتریوم واژینال و کلامیدیا :
شایعترین بیماری مقاربتی است . که در افراد جوانتر از ۲۵ سال و در زنان مجرد و در زنانیکه از روشهای غیر سدی جهت پیشگیری از بارداری استفاده می کنند ، شیوع بیشتری دارد .
کلامیدیا یک انگل باکتریایی است که علائم آن بصورت لکه بینی بین قاعدگی ها با یا بدون تایید عفونت دستگاه تناسلی فوقانی می باشد .
آمپی سیلین به مقدار ۵۰۰ میلی گرم ۴ بار در روز از راه دهان به مدت ۵ روز مصرف شود .
مترونیدازول به مقدار ۵۰۰ میلی گرم از راه دهان ۲ بار در روز به مدت ۵ روز به کار رود .
– واژینیت اتروفیک یا Senile Vaginitis :
شیاف واژنی حاوی ۰٫۵ میلی گرم دی اتیل استیل بسترول هر ۳ روز یک عدد به مدت ۳ هفته استعمال شد و سپس یک هفته برای ایجاد ایجاد قاعدگی ( پریود ) استعمال دارو را قطع می کنند و مجداد بههمین روش ۳ هفته و یک هفته درمان را به طور نا محدود ادامه می دهند . همین درمان را نیز می توان با کرم واژینال Dienestrol ( دو اپلیکاتور در روز به مدت ۳ هفته با یک هفته استراحت ) به مدت نامحدود ادامه داد.
ب- درمان های عمومی :
استفاده از تامپون های داخلی مربوط به دوران پریود باعث کاهش رطوبت واژن و خارش و بوی بد می شود .
آلودگی های تریکومونا و کاندیدا مستلزم درمان هر دو طرف یعنی زن و شوهر به صورت همزمان باید باشد.
ج – درمان های موضعی :
شستشوی مرتب با محلول آب نمک و اسید استیک ( ۲ قاشق غذاخوری سرکه سفید در هر لیتر آب ) می تواند در درمان لکوره مفید باشد . دوش های قلیایی نباید هرگز به کار رود زیرا موجب بالا رفتن PH واژن شده تضعیف فلوره واژن را در پی خواهد داشت.
موارد زیر در بهداشت دستگاه تناسلی-ادراری بویژه خانم ها بسیار کمک کننده است :
•زدودن موهای زائد ناحیه دستگاه تناسلی-ادراری . استفاده از موبرهای بهداشتی که در داروخانه موجود می باشد و در اسلام نیز به استفاده از ان توجه زیادی شده بسیار مناسب است و در از بین بردن میکروب و باکتری های مرده محیط بسیار کمک می کند .
•استفاده از لباس زیر – شورت – مناسب : هیچگاه از لباس زیر ارزان که از جنس مواد نا مناسب تهیه می شوند استفاده نکنید
•استفاده مرتب و دقیق از لباس زیر و شورت تمیز : اجازه ندهید شورت به ترشحات شما مرطوب شود . ترشحات که سبب رطوبت و لک روی شوت می شوند مواد آلوده و باکتری های مرده هستند که باعث تشدید بوی دستگاه تناسلی-ادراری می شوند.
•شستشوی مرتب و دقیق دستگاه تناسلی . خانمها بدلیل شکاف و شیارهای موجود در دستگاه تناسلی-ادراری باید درنظافت خود بویژه با آبگرم دقت کنند .
•استفاده از مواد معطر و خوشبو کننده توصیه نمی شود . چون سبب نابودی باکتری های مفید محیط دستگاه تناسلی-ادراری شده و این سبب بروز مشکلاتی در آینده برای شما می شود .
•سعی کنید محیط مدخل واژن را تمیز نگه دارید
•از نوار بهداشتی ارزان استفاده نکنید و در تهیه نوار بهداشتی نکات و علائم معتبر و استاندارد را رعایت کنید .
•در دوره پریودی خود حتما حداقل هر ۳ ساعت و حداکثر هر ۶ – ۱۲ ساعت نوار بهداشتی را تعویض کنید .
چه زمانی این افزایش ترشح طبیعی نیست؟
اگر افزایش ترشح باعث تغییر رنگ، بو ، التهاب ناحیه تناسلی، خارش، سوزش بشود غیر طبیعی خواهد بود به ویژه اینکه اگر بیمار در زمان عادت ماهیانه نباشد ولیکن ترشح خونی داشته باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کند.
چه چیز باعث این تغییرات می شود؟
هر عاملی که تغییر در محیط طبیعی واژن بدهد، و به عبارتی PH آن را تغییر بدهد، سبب افزایش ترشح غیر طبیعی از واژن می شود مانند: استفاده از بعضی صابونها، آنتی بیوتیکها، بیماری قند، حاملگی، عفونتها، و یا حتی پاک کردن مجرای تناسلی توسط اسپری های مخصوص ناحیه تناسلی و یا Vaginal douchمی توانند این مشگل را سبب شوند.
چگونه Vaginal Douching سبب عفونت می شود.؟
بسیاری از بانوان فکر می کنند این روش بسیار خوبی برای پاکیزه نگهداشتن واژن است. اگر چنانچه احساس بو در ناحیه تناسلی می کنید این بو اکثراً از قسمت خارجی دستگاه تناسلی است و شما می توانید با آب و صابون قسمت خارجی دستگاه تناسلی را تمیز نگاه دارید و همان حمام روزانه برای این پاکیزگی کافی است.
در حالیکه با گرفتن دوش واژینال و استفاده از مواد شیمیائی محیط طبیعی واژن را به هم می ریزید که این خود سبب عفونت می شود. از طرفی دیگر توسط Vaginal Douching (شستشوی واژن) باکتریهای موجود در واژن را به قسمت دهانه رحم خود و خود رحم روانه می کنید که این خود سبب عفونت در این نواحی خواهد شد.
چه عوامل دیگری سبب افزایش ترشح واژن می شوند؟
افزایش ترشح واژن به گونه غیر طبیعی به دلایل گوناگون خواهد بود که به طور کلی به نام Vaginitis نامیده می شوند.
1- عفونتهای قارچی واژن :
درواژن زنان قارچ به مقدار کم به طور طبیعی زندگی می کند، محیط اسیدی واژن مانع از رشد این قارچها می شود. حال اگر به دلیلی از اسیدی بودن محیط واژن کاسته شود قارچها رشد بیشتر خواهند کرد و سبب عفونت قارچی در واژن می شوند. حاملگی، بعضی از آنتی بیوتیکها، مصرف قرصهای جلوگیری از حاملگی، بیماری قند، استفاده از کورتون ، زمان سیکل ماهیانه، روابط جنسی، نیز از عواملی هستند که باعث تغییر محیط طبیعی واژن و افزایش رشد قارچها و در نتیجه باعث عفونت در واژن می شوند.
علائم عفونت قارچی چیست؟
باید بگویم که این بیماری بسیار شایع است. بیمار احساس نارحتی در ناحیه تناسلی دارد که به صورت سوزش، خارش در دهانه واژن و در قسمت خارجی ناحیه تناسلی احساس می شود. ترشحات واژن به رنگ سفید و بسیار غلیظ در می آید که می توان آن را به شکل تکه های ریز پنیر مانند دید. بیمار احساس سوزش در زمان نزدیکی دارد. و همینطور احساس تورم در قسمت خارجی دستگاه تناسلی می کند.
ولیکن به یاد داشته باشید که اگر مکرراً و یا به گونه شدید بیماری مبتلا شوید که گاهی هم به درمان جواب نمی دهد و بلافاصله پس از درمان بیماری باز می گردد باید از نظر سایر بیماریهای سیستمیک به ویژه بیماری قند بررسی شوید.
چگونه درمان می شوید؟
درمان این بیماری بسیار ساده و معمولا با استفاده از کرمهای موضعی ضد قارچ مخصوص دستگاه تناسلی بانوان و یا گاهی هم اگر قادر به استفاده از کرم واژینال نباشید، با خوردن دارو درمان پذیر می باشد. گاهی توسط داروهائی که احتیاج به نسخه پزشک ندارد این بیماری به راحتی درمان پذیر است. ولیکن باز هم تکرار می کنم، چنانچه حامله هستید و یا به طور مکرر درگیر این بیماری می شوید، باید حتماً به پزشک خود مراجعه کنید که علت اصلی را جویا شوید.
چگونه از ابتلا مکرر به این بیماری پیشگیری کنیم؟
به نکات زیر توجه داشته باشید.
•حتماً از شورت های کتانی استفاده کنید.
• تا آنجا که ممکن است از پوشیدن شورت های پلاستیکی و یا بسیار تنگ و چسبان خودداری کنید.
از کاغذهای توالت حاوی مواد معطر و رنگی، Tampon، Pad های معطر و Bubble Bath و یا به طور کلی نشستن در وان حمام پرهیز کنید.
• اگر باز هم گرفتار عفونت مکرر قارچی واژن شدید به پزشک خود حتماً مراجعه کنید به دو دلیل نخست اینکه ممکن است علت بیماریهای سیستمیک بدن باشد و دو م گاهی لازم است که پزشک شما را برای مدت چند ماهی روی درمان بگذارد که از تکرار عفونت جلوگیری شود.
آیا همسر شما باید درمان بشود؟
در این عفونت یا ر شما احتیاج به درمان ندارد و این بیماری اکثراً او را گرفتار نخواهد کرد مگر اینکه همسر شما مشکل دیگری ازنظر بیماری سیستمیک داشته باشد.
2-عفونت های میکروبی واژن
این عفونت Bac terial Vaginitis خوانده می شود.
محیط واژن حاوی نوعی باکتری است که به نام باکتری خوب واژن معروف است و همینطور حاوی باکتری دیگری است که به نام Anacrobes نامیده می شوند. گاهی بدون دلیل ویژه این نوع باکتری بیش از انداره رشد کرده و سبب بیماری می شوند.
عفونت های میکروبی واژن چه علائمی دارند؟
گاهی بیمار اصلاً علائمی ندارد، گاهی این بیماری سبب افزایش ترشح واژن می شود که اکثراً آبکی است. یا گاهی رنگ زرد کمرنگ یا پررنگ تر دارد. گاهی بودار می شود که به اصطلاح Fishy Smell خوانده می شود که بیماران این بو را اکثراً پس از نزدیکی با همسر احساس می کنند، و گاهی بیمار احساس سوزش و خارش دارد.
عفونت های میکروبی واژن چگونه تشخیص داده می شود؟
به پزشک مراجعه کنید. ترشح شما را در مطب آزمایش می کند و بلافاصله تشخیص داده خواهد شد.
آیا این نوع عفونت ازطریق نزدیکی منتقل می شود؟
اگر چه این بیماری در بانوانی که فعالیت جنسی دارند بیشتر دیده می شود ولیکن ارتباطی به نزدیکی ندارد و یار مقابل هم احتیاج به درمان ندارد. مگر اینکه بیمار مکرراً گرفتار این بیماری بشود.
عفونت های میکروبی واژن چگونه درمان می شود؟
با تمام سادگی این بیماری احتیاج به درمان دارد چراکه اگر درمان نشود عفونت به سمت دهانه رحم، رحم و لوله ها می رود و سبب مشکلات بسیار و بدتری خواهد شد. به ویژه اگر اینکه زن حامله باشد. این بیماری را می شود به طور موضعی و یا خوراکی درمان کرد ولی درمان این بیماری حتماً احتیاج به مراجعه به دکتر و نسخه پزشک دارد .
عفونت شایع دیگر واژن Trichumoniasis است
عامل این بیماری یک نوع انگل به نام تریکومونا است که اکثراِ در اثر نزدیکی با فرد مبتلا ، بیمار درگیر آن خواهد شد. گاهی بیمار مدتها این بیماری را دارد بدون اینکه علائمی داشته باشد.
چه علائمی دارد؟
افزایش ترشح واژن، تغییر رنگ آن به صورت آبکی، یا زرد رنگ و یا گاهی سبز کمرنگ، بوی بد، خارش و سوزش، درد و سوزش در هنگام دفع ادرار از علائم آن است. اکثراً احتیاج به درمان خوراکی دارد. در این نوع گرفتاری همسر بیمار هم بهتر است که درمان بشود.
در اینجا باید یاد آور شوم که عفونتهای دیگر ناحیه تناسلی در ارتباط با رابطه جنسی ونزدیکی بیمار به آنها مبتلا می شود ازقبیل «کلامید یا»، سوزاک، هم می تواند سبب افزایش ترشح واژن بشود، ولیکن اینها عفونت هائی هستند که ابتدا دهانه رحم را گرفتار می کنند و گاهی تنها علامت آنها افزایش ترشح واژن است که در این نوع عفونتها زن و مرد هر دو باید درمان بشوند. ولیکن به خاطر داشته باشید که در این مقاله فقط سخن بر سر عفونت های شایع ناحیه واژن است نه سایر قسمتهای تناسلی
نکاتی که برای پیشگیری از عفونت واژن باید رعایت شود:
۱- هرگز از دوش واژینال استفاده نکنید
۲- از مواد عطری- اسپری عطری، Tamponsو همینطور از Pad های معطر در زمان خونریزی ماهیانه پرهیز کنید.
۳- همیشه شورت های کتانی که زیاد هم تنگ و چسبان نباشند، بپوشید.
۴- همیشه ناحیه تناسلی و مقعد را از جلو به عقب پاک کنید این روش تا آنجا که ممکن است از انتقال عفونت از ناحیه رکتوم به واژن جلوگیری خواهد شد.
۵- گاهی این خارش و سوزش در ناحیه تناسلی ممکن است به دلیل آلرژی به مواد پاک کننده باشد در این صورت بهتر است که پودر لباسشوئی و کاغذ یا مایع نرم کننده پارچه را در موقع شستشو عوض کنید.
۶- گاهی کاندوم یــــا «دیافراگم» و یا Sperm Killing Gel که برای پیشگیری از حاملگی مصرف می شود ممکن است سبب حساسیت و خارش و سوزش در ناحیه واژن بشود، در اینصورت بهتر است روش دیگری را جایگزین کنید.
۷- پس از دوش روزانه ناحیه خارجی تناسلی را با حوله خوب خشک کنید.