صرع از بيماري‌هاي شايع مغز و اعصاب است که مبتلايان به آن، اغلب به علل ناشناخته، به علايم مختلفي دچار مي‌شوند که معروف‌ترينش حملات تشنجي تکرار شونده و غير قابل‌پيش‌بيني است
صرع، به‌خصوص در مواردي كه با تشنج همراه است، مي‌تواند اختلال جنسي ايجاد كند و از سوي ديگر، فعاليت جنسي نيز ممكن است حمله صرع را برانگيزد. اين نوشته، ارتباط بين صرع و رابطه زناشويي بررسي مي‌شود
صرع در واقع، اختلال فيزيولوژيک قشر مغز است که در آن تخليه الکتريکي غيرطبيعي و همزمان دسته‌اي از سلول‌هاي عصبي به طور موقت و گذرا ايجاد مي‌شود. اين بيماري در زنان و مردان تقريبا به يک نسبت بروز مي‌کند و علايم آن بسته به اينکه کدام قسمت از مغز تحت تاثير سيگنال‌هاي غيرطبيعي قرار مي‌گيرد به اشکال مختلف حرکتي، حسي و احساسي و حسي-حرکتي بروز مي‌کند
امروزه درباره صرع، راه‌هاي تشخيص و درمان آن، مشکلات بيماران مصروع در خانه، محيط کار، مدرسه و همچنين بيماري صرع و مسايل و مشکلات خاص آن در زنان و دوران بارداري، شيردهي، يائسگي همچنين کودکي، سالمندي و نظاير آن مطالعه‌ها و بررسي‌هاي متنوع و گسترده‌اي صورت گرفته و حاصل همه اين پژوهش‌ها موجب شده تا امروزه صرع به عنوان يك بيماري قابل‌کنترل شناخته شود و اغلب مبتلايان به آن بتوانند با بهره گيري از اقدامات درماني موجود زندگي طبيعي خود را داشته باشند
تاثير صرع بر فعاليت زناشويي
يکي از جنبه‌هاي بيماري صرع، تاثير احتمالي آن بر فعاليت زناشويي بيماران است. آثار صرع و حملات تشنجي بر فعاليت جنسي پيچيده است و مي‌توان آن را از 2 منظر (يکي تاثير فعاليت جنسي بر صرع و ديگري تاثير بيماري صرع بر سلامت جنسي افراد) بررسي کرد
اصولا اختلالات جنسي، بيشتر در بيماران مبتلا به صرع‌هاي کمپلکس، به ويژه از نوع تمپورال (صرع پيچيده از نوع گيجگاهي) ديده مي‌شود. اين نوع صرع که به آن، صرع سايکوموتور (صرع رواني‌حركتي) هم اطلاق مي‌شود، ابتدا با يک مقدمه(اورا) که ممکن است به صورت توهم بينايي، چشايي يا بويايي باشد، شروع مي‌شود و سپس هم هوشياري و هم فعاليت‌هاي حرکتي بيمار درگير مي‌شود و پس از اتمام تشنج نيز تا مدتي بيمار حالت گيجي و عدم تعادل دارد. احساس درد در ناحيه تناسلي و توهمات جنسي که اغلب ناخوشايند هستند به عنوان «اورا» يا پيش درآمد حمله تشنجي در مبتلايان به صرع گزارش شده است
گاهي برانگيختگي جنسي و حتي احساس ارضا شدن به‌عنوان «اورا» عمدتا در زنان مصروع گزارش شده است که البته هميشه بعد از بلوغ رخ مي‌دهد. منشا اين‌گونه احساسات تقريبا هميشه لوب گيجگاهي نيمکره راست مغز است. حرکات تکرار شونده غيرارادي جنسي حين يا بلافاصله بعد از حمله تشنجي که بيشتر به صورت حرکات خود ارضايي يا صحبت‌هاي جنسي است با منشا لوب پيشاني گزارش شده‌اند
تاثير فعاليت زناشويي بر صرع
فعاليت زناشويي در بيماري صرع ممکن است آغازگر حملات تشنجي باشد. در افراد مصروع به ويژه تنفس‌هاي شديد حين روابط زناشويي ممکن است احتمال تشنج را افزايش دهد. بنابراين هم بيماران و هم درمانگران اختلالات جنسي بايد به اين نکته توجه کنند که هر چند تنفس‌هاي تند و سطحي به برانگيختگي جنسي و تسريع در رسيدن به اوج لذت جنسي کمک مي‌کند اما اين اقدام در بيماران مصروع ممکن است خطر بروز حملات صرع را افزايش دهد. همچنين مواردي از حملات تشنجي متعاقب ارگاسم، تماس زناشويي و حتي خودتحريکي در مبتلايان به صرع گزارش شده است
اما بخش مهمي که در بيماري صرع و اختلالات جنسي بايد به آن اشاره كرد تاثير اين بيماري در بروز اختلالات جنسي است. صرع از جمله بيماري‌هايي است که ممکن است به کاهش ميل جنسي در زنان و مردان و ناتواني جنسي در مردان منجر شود. البته مواردي از افزايش ميل جنسي هم در مبتلايان به صرع گزارش شده اما در بيشتر موارد اختلال جنسي به صورت کاهش ميل جنسي بروز مي‌کند و همان‌طور که گفته شد اين‌گونه حملات بيشتر در صرع‌هاي گيجگاهي ديده مي‌شود
علت کاهش ميل جنسي در مبتلايان به صرع ممکن است اختلالات هورموني، رواني يا عوارض دارويي باشد
کاهش ترشح گنادوتروپين‌ها شامل FSH و LH و متعاقب آن کاهش هورمون جنسي تستوسترون بر اثر اختلال در محور هيپوتالاموس- هيپوفيز و افزايش ترشح پرولاکتين از ديگر عوامل کاهش ميل جنسي در بيماران است. همچنين داروهاي ضدتشنج به ويژه در مبتلايان به صرع کمپلکس به افزايش «گلوبولين‌هاي متصل‌شونده به هورمون جنسي تستوسترون» مي‌انجامد که اين امر باعث کمبود تستوسترون آزاد در خون و در نتيجه کاهش ميل جنسي مي‌شود. افسردگي نيز از عوارض بيماري صرع است و بروز آن يکي ديگر از علل اختلال در تمايلات و فعاليت‌هاي جنسي بيماران به شمار مي‌رود. بروز اين عارضه در مبتلايان به صرع و همچنين داروهاي ضد صرع در بروز ناتواني جنسي در مردان نيز دخيل‌اند. بديهي است توجه به جنبه جنسي بيماري صرع، درمان و کنترل آن در صورت بروز اختلالات جنسي در بيماران مصروع به ارتقاي کيفيت زندگي اين گروه از بيماران کمک شاياني مي‌کند و ضروري است هم بيماران و هم پزشکان متخصص مغز و اعصاب به آن توجه کنند.