قبل از خواندن این مطلب، سربرگ سالمندی و رابطه زناشویی مطالعه گردد.
بزرگی خوش خیم پروستات سبب یک عده علائم ادراری مزاحم می شود ولی میزان شیوع اختلالات جنسی در مردان مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات تقریبا دو برابر مردان عادی است. درمان اختلالات جنسی در مردان مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات پیچیده است.
بزرگی خوش خیم پروستات جزو فرایند طبیعی زندگی مردان است. همانطور که با افزایش سن، موهای مرد سفید شده و دوربین می شود، پروستات وی نیز بزرگ می شود، یعنی تقریبا هیچ مردی را فراری از بزرگی خوش خیم پروستات نیست ولی این مشکل شدت و ضعف دارد. از هر سه نفر مرد یک نفر آن در طول زندگی پروستات خود را عمل جراحی می کند. هشت درصد مردان 40-31 سال، 50 درصد مردان 60-51 سال، 70 درصد مردان 70-61 سال و 90 درصد مردان 90-81 سال دارای بزرگی خوش خیم پروستات هستند. خود اختلالات جنسی هم در مردان و هم در زنان نسبتا شایع هستند. حدود یک سوم مردان در طول زندگی از یکی از اختلالات جنسی در رنج خواهند بود. بزرگی خوش خیم پروستات سبب یک عده علائم ادراری مزاحم می شود، مثل تکرر ادرار، سوزش ادرار، تکرر ادرار شبانه، تاخیر در شروع ادرار کردن و جریان ادرار ضعیف و باریک. مردانیکه مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات هستند، میزان شیوع اختلالات جنسی در آنها بیشتر است. ولی خود بزرگی خوش خیم پروستات سبب افزایش انواع بخصوصی از اختلالات جنسی می شود. در مردانیکه بعلت بزرگی خوش خیم پروستات دارای علائم ادراری هستند، میزان اختلال نعوظ 49 درصد است که 10 درصد آن اختلال نعوظ کامل می باشد. در این مردان میزان شیوع اختلالات انزال 46 درصد است که در 5 درصد آنها فقدان کامل انزال وجود دارد. میزان اختلالات جنسی و اختلالات انزال رابطه بسیار نزدیکی با سن بیمار و شدت علائم ادراری دارد. هر قدر سن بیمار بیشتر و شدت علائم ادراری بیشتر باشد، احتمال وجود اختلالات جنسی نیز بیشتر است. میزان شیوع اختلالات جنسی در مردان مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات تقریبا دو برابر مردان عادی است.
اختلالات جنسی در مردان مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات دارای سه منشاء می باشد:
• بزرگ شدن خود پروستات
• درمانهای داروئی بزرگی خوش خیم پروستات
• درمانهای جراحی بزرگی خوش خیم پروستات
اثرات بزرگ شدن پروستات بر عملکرد جنسی مردان
در مردان آلت تناسلی دارای دو جسم غاری است که سرشار از عضلات صاف می باشند. هرگاه عضلات صاف متسع یا گشاد شوند، جریان خون ورودی به آلت تناسلی بیشتر شده و سبب نعوظ در مردان می شود و هر گاه عضلات صاف منقبض شوند، سبب خروج خون از آلت تناسلی شده و حالت شلی آلت تناسلی ایجاد می شود. این مهمترین مکانیسم نعوظ در مردان است و با استفاده از داروهای مختلف می توان انبساط یا انقباض عضلات صاف موجود در آلت تناسلی را تغییر داد. پروستات حاوی یک کپسول می باشد که سرشار از عضلات صاف است. شما می توانید پرتقال را تجسم کنید که پوست پرتقال به عنوان کپسول پروستات عمل می کند. در بزرگی خوش خیم پروستات تعداد عضلات صاف موجود در کپسول پروستات ازدیاد پیدا می کنند و با انقباض خود سبب مسدود شدن گردن مثانه شده و تخلیه مثانه را با مشکل مواجه می کنند. در بدن انسان عضلات صاف دارای گیرنده های آلفا می باشند. هرگاه این گیرنده های آلفا تحریک شوند، عضله صاف منقبض می شود و هرگاه این گیرنده های آلفا مهار شوند، عضله صاف منبسط می شود. جدار عروق در بدن انسان سرشار از عضلات صاف با گیرنده های آلفا هستند. در بیمارانیکه دارای فشار خون می باشند، اگر داروئی تجویز کنیم که گیرنده های آلفا را مهار کند، سبب اتساع عروق شده و فشار خون بیمار کاهش پیدا می کند، از این مکانیسم برای درمان فشار خون استفاده می شود. غرض از توضیح فیزیولوژی فوق این است که در بزرگی خوش خیم پروستات نه تنها تعداد عضلات صاف موجود در کپسول پروستات زیاد می شود، بلکه فعالیت گیرنده های آلفا نیز افزایش می یابد و سبب انسداد گردن مثانه می شود. با افزایش فعالیت گیرنده های آلفا، عضلات صاف موجود در اجسام غاری نیز منقبض شده و سبب شلی آلت تناسلی و اختلال نعوظ می شوند.
اثرات درمان داروئی بزرگی خوش خیم پروستات بر عملکرد جنسی
برای درمان داروئی بزرگی خوش خیم پروستات از دو گروه دارو استفاده می شود:
• داروهائیکه سبب مهار گیرنده های آلفا در کپسول پروستات شده و با انبساط عضلات صاف موجود در کپسول پروستات سبب باز شدن گردن مثانه و آسان شدن تخلیه مثانه می شوند. در حالت طبیعی وقتی انزال روی می دهد گردن مثانه بصورت خودکار بسته شده و سبب می شود که مایع منی بیرون بریزد. گردن مثانه سرشار از عضلات صاف با گیرنده های آلفا است. وقتی با تجویز دارو گیرنده های آلفا مهار می شوند، گردن مثانه در حین انزال باز باقی مانده و منی راه نزدیک را انتخاب کرده و به عوض اینکه از طریق مجرای ادرار به بیرون بریزد به طرف عقب به داخل مثانه رفته و ایجاد انزال پسگرد را می کند. در اینگونه مردان در پایان نزدیکی یا اصلا منی خارج نمی شود و یا اینکه فقط چند قطره منی خارج می گردد.
• داروهائیکه سبب مهار گیرنده های آلفا در کپسول پروستات می شوند بیشتر جنبه تسکینی داشته و اثر درمانی ندارند. برای درمان لازم است داروئی تجویز شود که در دراز مدت سبب کوچک شدن پروستات گردد. بزرگی پروستات بشدت تحت تاثیر هورمون تستوسترون می باشد. در حقیقت مردانیکه فاقد هورمون تستوسترون هستند، پروستات آنها بزرگ نمی شود. منتها خود هورمون تستوسترون نیست که سبب بزرگی پروستات می گردد بلکه آن باید در ابتدا تبدیل به هورمون دی هیدور تستوسترون شده و سپس اثرات درمانی خود را اعمال کند. امروزه داورهائی هستند که ار تبدیل تستوسترون به دی هیدرو تستوسترون جلوگیری کرده و پس از چند ماه سبب کوچک شدن پروستات می شوند. ولی این داروها در 30 درصد موارد سبب ایجاد اختلالات جنسی از جمله کاهش میل جنسی می شوند.
اثرات درمان جراحی بزرگی خوش خیم پروستات بر عملکرد جنسی
روشهای مختلف جراحی برای درمان بزرگی خوش خیم پروستات وجود دارند و امروزه تبلیغات وسیع در مورد انواع روشهای جراحی برای پروستات در رسانه ها وجود دارند. درمانی برای بزرگی خوش خیم پروستات موثر است که سبب برداشته شدن آن قسمتی از پروستات شود که گردن مثانه را مسدود ساخته است و بیماران نباید قول تبلیغات واهی را بخورند. در حین عمل جراحی پروستات گردن مثانه نیز به اجبار برداشته می شود و این سبب می شود که در بیش از 80 درصد موارد پس از عمل جراحی پروستات بیمار مبتلا به انزال پسگرد شود. علاوه از آن برای ایجاد نعوظ طبیعی در مردان باید عصب گیری آلت تناسلی سالم باشد. اعصاب آلت تناسلی از کناره های پروستات وارد آلت تناسلی می شوند. اگر حین عمل جراحی پروستات به این اعصاب آسیب وارد شود بیمار بعد از عمل جراحی دچار ناتوانی جنسی خواهد شد. حدود 10 درصد مردان پس از عمل جراحی پروستات دچار درجاتی از اختلال نعوظ می شوند.
درمان اختلالات جنسی در مردان مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات پیچیده است و باید برای درمان موفقیت آمیز موارد زیر را مد نظر قرار داد:
• شدت بزرگی پروستات
• شدت علائم ادراری
• داروهائیکه برای درمان بزرگی خوش خیم پروستات مصرف می شوند.
• مصرف سایر داروها مثل داروهای ضد فشار خون و داروهای اعصاب
• وجود همزمان سایر بیماریها مثل دیابت و بیماری عروق کرونر قلب
• سن بیمار
• وضعیت جسمانی وی مثل وزن و میزان تحرک روزانه
• سایر موارد مثل کشیدن سیگار، رژیم غذائی و مصرف مواد مخدر یا الکل
• سابقه هر نوع عمل جراحی
• اگر بیمار تحت عمل جراحی پروستات قرار گرفته است چه نوع عملی بوده است؟