( قبل از خواندن این متن، حتما مطالب موجود در سربرگ انحرافات جنسی برای تفهیم بهتر خوانده شود)
در یادگارخواهی Fetishism کانون میل جنسی معطوف به اشیایی نظیر کفش و جوراب و دستکش و جوراب شلواری و شورت و سوتین وچکمه است که ارتباط نزدیکی با بدن آدمی دارد. یادگار(fetish) خاص مربوط به شخصی است که در دوران کودکی با فرد بیمار ارتباط نزدیک داشته است و کیفیتی دارد که شخص مورد علاقه، مورد نیاز یا حتی آسیب رسان را تداعی میکند.معمولا اختلال در دوره نوجوانی شروع میشود و پس از استقرار معمولا به صورت مزمن در می آید. این اختلال تقریبا منحصرا در مردها دیده میشود. فعالیت جنسی ممکن است مستقیما معطوف به خود یادگار باشد( خود ارضایی با شورت) و یا ممکن است در رابطه جنسی بکار گرفته شود( مثلا تقاضا از شریک جنسی برای پوشیدن کفش پاشنه بلند حین سکس یا در دست گرفتن یا بوییدن یادگار)
فروید معتقد بود یادگار در افراد با ترس از اختگی بعنوان نماد احلیل عمل میکند. نظریه پردازان یادگیری معتقدند یادگار با تحریک جنسی در سنین پایین ارتباط دارد
انجمن روانپزشکی آمریکا ملاک های تشخیصی زیر را برای این اختلال مطرح کرده است:
1- در طول یک دوره حداقل 6 ماهه امیال جنسی، تخیلات برانگیزنده شدید جنسی یا رفتارهای مرتبط به کاربرد اشیا بی جان( مثل لباس زیر) دیده میشود
2- تخیلات، امیال جنسی و رفتارها سبب ناراحتی چشمگیر بالینی و یا اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر حوزه های مهم کارکردی شخص میشوند
3- اشیا یادگار تکه هایی از لباس زنانه که در مبدل پوشی بکار میرود( مثل یادگار خواهی همراه مبدل پوشی) یا وسیله تحریک لمسی ( مانند ویبراتور) نیست
سازمان بهداشت جهانی ملاک های تشخیصی ذیل را دارد:
1- یادگار ( شی غیرزنده) مهمترین منبع تحریک جنسی محسوب میشود یا برای ارضا جنسی ضروری است
2-ملاک های کلی اختلال رجحان جنسی باید موجود باشند:
– فرد به طور مکرر دچار امیال یا تخیلات جنسی عمیق مربوط به فعالیت ها با اشیا غیر عادی میشود
– فرد بر اساس این امیال غیرعادی عمل میکند یا بر اثر آنها به میزان زیادی دچار ناراحتی می شود
– رجحان غیرعادی فرد حداقل 6 ماه دوام یافته است
دقت : درمان ها در قسمت سربرگ اصلی انحرافات جنسی درج شده است